آرماتورهای برشی، میلگردهایی هستند که در تیرها و دال های بتن آرمه برای مقابله با تنش های برشی و جلوگیری از گسیختگی ناگهانی عضو به کار میروند. این آرماتورها به طور عمودی و افقی در داخل عضو بتنی قرار داده میشوند و با توزیع تنش های برشی در سراسر مقطع، از تمرکز تنش و شکستن ناگهانی بتن جلوگیری میکنند.
رایج ترین نوع آرماتور برشی است که به صورت عمودی در تیرها و دال ها قرار داده می شود. خاموت ها می توانند صاف، خم شده یا مایل باشند.
این نوع آرماتور در دال ها و تیرهایی که در معرض برش زیاد هستند، به همراه خاموت ها استفاده می شود. میلگردهای عمودی به موازات محور طولی عضو قرار داده می شوند و به توزیع تنش های برشی در سراسر ارتفاع مقطع کمک می کنند.
این نوع آرماتور در تکیه گاه تیرها و دال ها برای انتقال بار به تکیه گاه استفاده می شود. برش گیرها می توانند به صورت افقی، عمودی یا مایل باشند.
خاموت ها باید به طور محکم به آرماتورهای طولی (آرماتورهای اصلی) مهار شوند. این کار معمولا با استفاده از سیم مفتول یا جوشکاری انجام می شود.
میلگردهای عمودی باید به خاموت ها و آرماتورهای اصلی مهار شوند.
برش گیرها باید به بتن و آرماتورهای مجاور مهار شوند
? فاصله بین خاموت ها باید مطابق با آیین نامه های طراحی باشد.
⚫ قطر خاموت ها باید متناسب با میزان برش وارده به عضو باشد.
? محل قرارگیری خاموت ها باید در نقاطی باشد که تنش های برشی زیاد است.
⚫ خم شدن خاموت ها باید مطابق با جزئیات آیین نامه های طراحی باشد.
? وصله کردن خاموت ها باید مطابق با آیین نامه های طراحی باشد.
مهارگذاری صحیح آرماتورهای برشی، مقاومت عضو را در برابر تنش های برشی افزایش می دهد و از گسیختگی ناگهانی آن جلوگیری می کند.
مهارگذاری صحیح آرماتورهای برشی، از ایجاد ترک های بزرگ در عضو بتنی جلوگیری می کند و به حفظ integrite ساختاری آن کمک می کند.
مهارگذاری صحیح آرماتورهای برشی، شکل پذیری عضو را در برابر بارهای لرزه ای افزایش می دهد و به آن اجازه می دهد تا قبل از گسیختگی، تغییر شکل بیشتری دهد.
فاصله بین خاموت ها باید از مقادیر زیر بیشتر نباشد:
برای اعضای با عرض یا ارتفاع کمتر از 30 سانتی متر، فاصله بین خاموت ها نباید از 15 سانتی متر تجاوز کند.
این مقدار برای اعضای با عرض یا ارتفاع بیشتر از 30 سانتی متر اعمال می شود.
در هر صورت، فاصله بین خاموت ها نباید از 5 سانتی متر کمتر باشد
قطر خاموت ها باید متناسب با میزان برش وارده به عضو باشد. آیین نامه های طراحی، جداول و نمودارهایی را برای تعیین قطر مناسب خاموت ها ارائه می دهند.
خاموت ها باید در نقاطی قرار داده شوند که تنش های برشی زیاد است. به طور کلی، در نزدیکی تکیه گاه ها و در محل تمرکز بارها، از خاموت های متراکم تری استفاده می شود.
خاموت ها باید مطابق با جزئیات آیین نامه های طراحی خم شوند. خم شدن خاموت ها به آنها کمک می کند تا به طور موثر با تنش های برشی درگیر شوند و از گسیختگی ناگهانی بتن جلوگیری کنند.
وصله کردن خاموت ها باید مطابق با آیین نامه های طراحی باشد. به طور کلی، وصله کردن خاموت ها باید با اورلپ کافی و با استفاده از جوش یا وصله مکانیکی انجام شود.
فاصله بین میلگردهای عمودی نباید از 30 سانتی متر تجاوز کند.
قطر میلگردهای عمودی باید حداقل برابر با نصف قطر بزرگترین میلگرد طولی باشد.
میلگردهای عمودی باید در کنار خاموت ها و در فواصل منظم در طول عضو قرار داده شوند.
وصله کردن میلگردهای عمودی باید مطابق با آیین نامه های طراحی باشد. به طور کلی، وصله کردن میلگردهای عمودی باید با اورلپ کافی و با استفاده از جوش یا وصله مکانیکی انجام شود.
ابعاد برش گیرها باید متناسب با میزان بار وارده و مقاومت فشاری بتن باشد. آیین نامه های طراحی، جداول و نمودارهایی را برای تعیین ابعاد مناسب برش گیرها ارائه می دهند.
برش گیرها باید در تکیه گاه تیرها و دال ها و در محل انتقال بار به تکیه گاه قرار داده شوند.
برش گیرها باید به بتن و آرماتورهای مجاور به طور محکم مهار شوند.
? در تیرها و دال هایی که در معرض برش زیاد هستند، علاوه بر خاموت ها، از میلگردهای عمودی و برش گیرها نیز باید استفاده شود.
⚫ در گوشه های تیرها و دال ها، باید از خاموت های متراکم تری استفاده شود.
? در بازشوها و در محل تمرکز تنش ها، باید از آرماتورگذاری مناسب برای مهار تنش های برشی استفاده شود.
⚫ کلیه آرماتورهای برشی باید از فولاد آجدار با مقاومت مناسب باشند.
? قبل از بتن ریزی، باید از صحت محل قرارگیری و مهار آرماتورهای برشی اطمینان حاصل شود.
منابع:
? مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران - طرح و اجرای بتن آرمه?
⬛ آیین نامه ACI 318 - جزئیات و الزامات بتن آرمه برای ساختمان ها ⬛